Μελέτες και έρευνες για τη Μύκονο..

Ολοκληρώθηκε η Διημερίδα στη Μύκονο με θέμα :
"ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΥΚΟΝΟ ΣΤΙΣ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ / ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ"

Με πολύ μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η διημερίδα που διοργάνωσε ο Πολιτιστικός-Λαογραφικός Σύλλογος Γυναικών Μυκόνου σε συνεργασία με το Επιστημονικό και Μορφωτικό Ίδρυμα Κυκλάδων και το Δήμο Μυκόνου, με θέμα τις μελέτες και τις έρευνες που έχουν γίνει για τη Μύκονο από τις κοινωνικές/ανθρωπιστικές επιστήμες με έμφαση κυρίως στην ιστορία, κοινωνιολογία, κοινωνική ανθρωπολογία, στην αρχαιολογία και στην αρχιτεκτονική.

Πλήθος κόσμου από νωρίς του Σαββάτου στο Γρυπάρειο Πολιτιστικό Κέντρο περίμεναν να ξεκινήσει η πρώτη συνεδρία. Την διημερίδα άνοιξε το Σαββάτο το πρωί η Πρόεδρος του Πολιτιστικού – Λαογραφικού Συλλόγου Μυκόνου κα ʼννα Καμμή όπου και ευχαρίστησε τους ομιλητές, το Επιστημονικό Μορφωτικό Ίδρυμα Κυκλάδων και όλους όσους συμμετείχαν στην διοργάνωση αυτής της σημαντικής διημερίδας.

Στην συνέχεια ο Δήμαρχος Μυκόνου κος Αθανάσιος Κουσαθανάς – Μέγας πήρε το λόγο και ανέφερε :

Αδεσιμότατοι,
Κυρία Πρόεδρε και μέλη του Πολιτιστικού Λαογραφικού Συλλόγου Γυναικών Μυκόνου,
Αγαπητοί ερευνητές – επιστήμονες και ομιλητές της διημερίδας,
Κύριοι Δημοτικοί Σύμβουλοι,
Κυρίες και Κύριοι,

Η επιστημονική αυτή διημερίδα, που διοργανώνεται ύστερα από πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Λαογραφικού Συλλόγου Γυναικών Μυκόνου, με την πολύτιμη σύμπραξη του Επιστημονικού & Μορφωτικού Ιδρύματος Κυκλάδων, αποτελεί για τον τόπο μας ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός, όσον αφορά αυτή καθαυτή την μελέτη και την περαιτέρω επιστημονική ανάδειξη πτυχών του πολιτισμικού κεφαλαίου του ελληνικού νησιωτικού χώρου.
Αποτελεί παράλληλα όμως και μια ευρύτερη επιβεβαίωση για τη μικρή Μύκονο στην οποία, μέσα στους ιδιότροπους καιρούς που διανύουμε, και παρόλες τις απειλές που μας περικυκλώνουν ως κοινωνία κι ως πολιτισμική υπόσταση, το βασικό συστατικό του πολιτισμού η γνώση, έχει πολλά ακόμα χρήσιμα να αντλήσει από αυτά τα λίγα τετραγωνικά χιλιόμετρα, από αυτές τις λίγες χιλιάδες ανθρώπων που την κατοικούν…
Θαυμάσια η πρωτοβουλία του Συλλόγου Γυναικών, που έχει επί τρείς δεκαετίες σημειώσει πλούσια δραστηριότητα και συνεχή προσφορά στον τόπο μας, μια παρουσία που δεν έπαψε ποτέ να μας παρακινεί, να μας ψυχαγωγεί, να μας θυμίζει, να μας αφυπνίζει, να μας γυρνά στο παρελθόν και να μας υποδεικνύει το μέλλον, να ζεί για μας μέσα από μας…
Από πλευράς της Δημοτικής Αρχής, την οποία έχω την τιμή σήμερα να υπηρετώ, συμβαίνει να γνωρίζω, λόγω της μακρόχρονης ενασχόλησής μου με τα κοινά, τις προσπάθειες που έχουν, όλα αυτά τα χρόνια, καταβληθεί τόσο από μεμονωμένα πρόσωπα όσο και από φορείς του τόπου μας, για τη μελέτη και τη δημοσιοποίηση μιας πληθώρας θεμάτων που υπάγονται στα πεδία των Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών σπουδών.
Ήδη, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, ο Δήμος Μυκόνου ήταν πάντοτε -και θα εξακολουθήσει να είναι- αρωγός και υποστηρικτής σε κάθε ποιοτική προσπάθεια που θα προβάλλει, θα δικαιώνει και θα εξυψώνει τον χαρισματικό αυτόν τόπο.
Σήμερα, βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να καταθέσω εδώ τη βεβαιότητά μου ότι η παιδεία και ο πολιτισμός στη Μύκονο βρίσκονται στο σωστό δρόμο, και εναπόκειται πλέον σε όλους εμάς να τον βαδίσουμε σταθερά, προετοιμάζοντας με αισιοδοξία το μέλλον.
Κυρίες και Κύριοι,
Με κεντρικές τις σκέψεις αυτές, δεν μπορώ παρά να εκφράσω την αμέριστη συμπαράσταση του Δήμου για τη συνέχιση, την ωρίμανση και την ολοκλήρωση, σε όφελος του κοινωνικού συνόλου, κάθε αξιόλογου τέτοιου έργου.
Ευχαριστώ ιδιαίτερα και συγχαίρω τους εκλεκτούς ερευνητές – επιστήμονες για την έμπνευση και την προθυμία τους να συμβάλουν με τη σημερινή τους παρουσία στη συλλογική μας αυτογνωσία και να μας βοηθήσουν να προσανατολιστούμε σε μια καλύτερη Μύκονο.
Σας καλωσορίζω λοιπόν στην ωραία αυτή διοργάνωση, που θα μας βοηθήσει στην αναζήτηση της ταυτότητάς μας, που θα μας υπενθυμίσει τις πολιτισμικές καταβολές μας, που θα μας δείξει την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε από εδώ και πέρα ως κοινωνία. Για μάς και τα παιδιά μας.

Σας ευχαριστώ.

Στη συνέχεια η Κοινωνική Ανθρωπολόγος – Ερευνήτρια του Πανεπιστήμιο Αιγαίου, κα Δέσποινα Νάζου αναφέρθηκε στα θέματα της διημερίδας και παρουσίασε τους ομιλητές.

Κατά την διημερίδα μίλησαν οι παρακάτω ομιλητές :

ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΑΡΑΝΙΚΟΛΑΣ
"Γεωγραφικές διαστάσεις και χαρτογραφικές απεικονίσειςτου ελληνικού νησιωτικού χώρου.
H Μύκονος μέσα σε ένα ευρύτερο ανθρωπογεωγραφικό πλαίσιο"
Στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών έχουμε γίνει όλοι μάρτυρες διαφόρωνπροσπαθειών για την προστασία του φυσικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.Ιδιαίτερη σημασία δόθηκε στην προστασία ιστορικά και πολιτιστικά ευαίσθητωνπεριοχών όπως ιστορικοί και παραδοσιακοί οικισμοί, ευαίσθητα οικιστικά σύνολακ.α. Το πλαίσιο, επιστημολογικό και γνωσιολογικό, αυτών των προσπαθειών φάνηκεαπό την πρώτη αρχή, ότι δεν μπορούσε παρά να στηρίζεται στις μεθόδους και τιςτεχνικές που επιστήμες όπως η Γεωγραφία, η Χαρτογραφία, η Τηλεπισκόπηση αλλάκαι τεχνικές όπως αυτές των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών, προσφέρουνσυμβάλλοντας σε μία ολιστική αντιμετώπιση του προβλήματος. Ο νησιωτικός Ελληνικόςχώρος παρέμβασης φαίνεται τεράστιος και είναι. Εξειδικεύοντας, το Αιγαίο πέλαγοςμε τα νησιωτικά συμπλέγματα και τις νησίδες του αποτελεί στην ουσία μία πολύπλοκησκηνή απόδοσης ανθρωπογεωγραφικών συσχετισμών και φυσικών απεικονίσεων.
Η Μύκονος έχει τη δική της ιστορία και διαγράφει μια μοναδική κοινωνικο-οικονομική ρότα σε σχέση με τους γύρω νησιωτικούς τόπους. Η θέση της Μυκόνουκαι η ανθρωπογεωγραφική χαρτογράφηση της αποτελεί και τον βασικό σκοπό τηςεργασίας αυτής.
Στον ευρύτερο νησιωτικό χώρο του Αιγαίου, το νησί της Μυκόνου-πληθυσμού 9.320 κατοίκων σύμφωνα με την τελευταία απογραφή της Ε.Σ.Υ.Ε. (2001)-και τα πληθυσμιακά χαρακτηριστικά των κατοίκων της νήσου, είτε αυτά είναι καθαράδημογραφικά είτε κοινωνικά και οικονομικά, φαίνεται να δίνουν τις προοπτικέςτου νησιού για την περαιτέρω εξέλιξη και αξιοποίηση του. Αυτές οι προοπτικέςαναζητούνται στα πλαίσια της εργασίας με σκοπό την διερεύνηση αναπτυξιακώνστόχων και προτάσεων.

ΑΓΗΣ ΚΕΛΠΕΚΗΣ
Προβολή ντοκιμαντέρ:
"Μερικές στιγμές από μυκονιάτικαπανηγύρια με τσαμπούνες"
Η τσαμπούνα (άσκαυλος) υπήρξε μαζί με τη λύρα ένα από τα παλαιότερα μουσικά όργαναστους χορούς και τραγούδια του Αιγαίου, που συνυφαίνονται με τη ζωή, τα έθιμα και ταπανηγύρια των κατοίκων. Όργανο φτιαγμένο απο τους ίδιους τους u956 μουσικούς, διαφέρειστον ήχο του ανάμεσα στα νησιά και στον τρόπο παιξίματος του κάθε τσαμπουνιέρη. Στιςτελευταίες δεκαετίες οι τσαμπούνες χάθηκαν από πολλά νησιά. Αν και είναι γνωστοί οιλόγοι της μετάλλαξης των μουσικών-κοινωνικών προτύπων στο Αιγαίο, η διατήρησητης τσαμπούνας σε ορισμένα νησιά και ειδικά στη Μύκονο αποτελεί ένα παράδοξο πουθα προκαλεί συνεχώς νέες σκέψεις και θα κεντρίζει για παρατηρήσεις στις επιμέρουςπολιτιστικές ιδιομορφίες του κάθε τόπου.
Ευνοϊκοί παράγοντες για τη συνέχιση αυτής της μουσικής παράδοσης στη Μύκονοείναι η ύπαρξη ακόμα αγροτικών οικισμών αλλά κυρίως η συνήθεια της δημιουργίαςμικρών πανηγυριών με αφορμή τις ονομαστικές γιορτές στη διάρκεια του έτους πουαποτελούν αδιάκοπες ευκαιρίες για γλέντι. Η λέξη "πανηγυράκι" στη Μύκονο σημαίνειτον συγκεκριμένο χώρο που είναι διαμορφωμένος να φιλοξενήσει φίλους και επισκέπτεςγια τη γιορτή (φαγοπότι, μουσική και χορό). Έτσι μέσω του πανηγυριού και γύρω από μιααγροτική κοινότητα, συγκροτείται ένας ιστός ατόμων που, αν και συνυπάρχουν με τηνυπόλοιπη Μύκονο της τουριστικής κατανάλωσης, διατηρούν και δημιουργούν γεύσειςζωής που αλλού έχουν ξεχαστεί.
Με παρόρμηση τον θαυμασμό μου για την τσαμπούνα και τα πανηγυράκια πουεμπνέονται από την παρουσία της, έχουν καταγραφεί με βίντεο αρκετές στιγμές τους,μερικές από τις οποίες έχουν επιλεχθεί να προβληθούν στη Διημερίδα.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
Ιστορικός (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών). "Μύκονος 17ος -18ος αι.:
Συνθήκες διαβίωσηςτων κατοίκων μιας νησιωτικής κοινωνίας"
Η ανακοίνωση έχει θέμα τις συνθήκες διαβίωσης στη Μύκονο τον 17ο και 18οαιώνα, όπως προκύπτουν από τις πηγές της εποχής (κυρίως νοταριακά και κοινοτικάέγγραφα, μαρτυρίες και περιγραφές περιηγητών). Στη σύγχρονη εποχή η εικόνα πουέχει κυριαρχήσει για τα νησιά του Αιγαίου είναι αυτή των όμορφων, καθαρών καιλουσμένων στο φως οικισμών, με τα γραφικά στενάκια και τα κατάλευκα σπίτια και τημεγάλη τουριστική ανάπτυξη.
Η εικόνα αυτή αποδίδει τη σημερινή πραγματικότητα τωνΚυκλάδων τους θερινούς τουλάχιστον μήνες, και δημιουργεί την ψευδή εντύπωση ότιη ευπορία αποτέλεσε μια μακραίωνη σταθερή στην ζωή των νησιωτών. Αντιθέτως, οιπληροφορίες που έχουμε για την οικονομική κατάσταση των νησιών για την εποχή πριντην λαμπρότητα της πρόσφατης τουριστικής έκρηξης, συγκλίνουν στην παρατήρησηότι η πενία αποτελούσε βασικό χαρακτηριστικό κοινωνιών που ζούσαν σε συνθήκεςανασφάλειας, κυρίως από την γεωργική και την κτηνοτροφική παραγωγή.
Οι συνθήκεςδιαβίωσης στους νησιωτικούς οικισμούς, όπως της Μυκόνου, ήταν δυσάρεστες,καθώς οι κάτοικοι ζούσαν στοιβαγμένοι σε ασφυκτικά πυκνοδομημένους οικισμούς,σε μικρά σπίτια ενός ή δύο δωματίων, με κακές συνθήκες υγιεινής, με ελλιπή φωτισμόκαι εξαερισμό. Η φτώχια, όπως αποτυπώνεται κυρίως στα προικοσύμφωνα και τιςδιαθήκες αλλά και σε κάποιες περιγραφές αυτοπτών μαρτύρων, αποτελούσε επίσηςχαρακτηριστικό της επίπλωσης και του εξοπλισμού σε αντικείμενα και σκεύη τηςπλειονότητας των σπιτιών.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΣΑΘΑΝΑΣ
"Επιλογή από τα Addenda στο Χρηστικό Λεξικό του ιδιώματοςτης Μυκόνου:
Μία ψυχωφελής και ψυχαγωγική περιδιάβαση"
Η εισήγηση περιλαμβάνει μικρή επιλογή επιπρόσθετων λημμάτων στη σχεδιαζόμενηδεύτερη έκδοση του Χρηστικού Λεξικού του ιδιώματος της Μυκόνου (Ι.Τ.Ε.,Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 1996) με σύντομη ερμηνευτική και ετυμολογικήανάλυσή τους.

ΒΑΓΙΑ ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ
"H κεραμεική στο νεολιθικό οικισμόΦτελιάς Μυκόνου:
Αγγεία τύπου rechaud"
Τις δυο τελευταίες δεκαετίες διεξήχθησαν ανασκαφές στο νεολιθικό οικισμό τηςΦτελιάς Μυκόνου. Πρόκειται για μια από τις σπουδαιότερες νεολιθικές ανασκαφέςστο νησιωτικό χώρο.
Ήρθαν στο φως αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, πολυάριθμα αγγεία, εργαλεία, ειδώλια,κοσμήματα και άλλα ιδιόμορφα αντικείμενα. Μέσω αυτών, διαφαίνονται πτυχές τηςκαθημερινής ζωής στον οικισμό καθώς και περιστάσεις δραστηριοτήτων με ιδιαίτεροπεριεχόμενο.
Η κεραμεική που βρέθηκε στη Φτελιά παρουσιάζει πολλά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά,που αναδεικνύουν την πολιτισμική φυσιογνωμία του οικισμού. Ένα ιδιόμορφο σκεύοςείναι τα αγγεία τύπου rechaud. Αυτά παρουσιάζουν ενδιαφέρον όχι μόνο για τατυπολογικά χαρακτηριστικά τους, αλλά και τη χρήση τους. Αφενός, έχουν ειδικευμένοσχήμα και επιπλέον, βρέθηκαν σε χώρους που παρουσιάζουν εν γένει ενδιαφέρον. Ταανασκαφικά δεδομένα επιτρέπουν να διερευνήσουμε με τρόπο συστηματικό τις πιθανέςχρήσεις αγγείων και χώρων.
Η μελέτη συμπληρώνεται με σύγχρονα εθνογραφικά παράλληλα από τη Νάξο, έπειτααπό έρευνα που διεξήχθη το 2008. Η σημασία της εθνογραφικής έρευνας δεν είναι απλάσυμπληρωματική στη μελέτη της προϊστορίας. Ειδικά για τις Κυκλάδες, περιοχή μεαυτοτελή πολιτισμική φυσιογνωμία, η ανάδειξη στοιχείων του πολιτισμού που επιβιώνουνμέχρι σήμερα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και μπορεί να ευαισθητοποιήσει άμεσαγια το δυναμικό παρελθόν του τόπου.

ΕΥΓΕΝΙΑ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
"Στοιχεία για τη θρησκευτική ζωγραφικήστη Μύκονο από το έργο του Εθνικού ΙδρύματοςΕρευνών
" Έλληνες Ζωγράφοι μετά την ʼλωση""
Στο Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών εκπονείταιτο ερευνητικό πρόγραμμα "Έλληνες Ζωγράφοι μετά την ʼλωση", το οποίο στοχεύειστην ανασύνθεση του καλλιτεχνικού περιβάλλοντος του ελληνισμού μετά τηνάλωση της Κωνσταντινούπολης έως την δημιουργία του ελληνικού κράτους. Κύριαερευνητικά πεδία είναι η δράση των επωνύμων ζωγράφων και η καταγραφή τωνέργων τους (φορητές εικόνες, τοιχογραφίες) και η μελέτη των γραπτών τεκμηρίων(αρχεία, επιγραφές μνημείων, υπογραφές ζωγράφων), στοιχείων που καθορίζουν τονχαρακτήρα, τον προσανατολισμό και την εξέλιξη της θρησκευτικής τέχνης από τον15ο έως τα τέλη του 18ου αιώνα.
Ένα τμήμα του έργου αυτού αφορά στα νησιά τωνΚυκλάδων και ειδικά στη Μύκονο. Οι πληροφορίες που παρέχονται, ανασυνθέτουντην εικόνα της καλλιτεχνικής δραστηριότητας στο νησί από ντόπιους και ξένουςζωγράφους, καθώς και την δράση των ζωγράφων της Μυκόνου στο ορθόδοξοπεριβάλλον της εποχής μετά το Βυζάντιο.

ΕΥΑ ΚΑΛΠΟΥΡΤΖΗ
"ΜΑΡΙΑ Η ΓΑΛΑΖΙΑΝΗ: Σχόλια σεμια κοινοτική απόφαση των αρχών του 19ου αιώνα"
Η Μικρή πραγματεία για τη Μαρία την επιλεγόμενη Γαλαζιανή συνιστά μια προσπάθεια ναδιαβαστεί ένα αρχειακό τεκμήριο με τρόπο που να συνδυάζει τα ιστορικά στοιχεία μεορισμένες ανθρωπολογικές έννοιες.
Το κείμενο στο οποίο βασίζεται η ανάλυση ορίζεται ως "Απόφαση των προεστώτωνκαι του κοινού της Μυκόνου" και φέρει την ημερομηνία 26 Ιουνίου 1806. Με την απόφασητους αυτή οι προεστώτες και το κοινό των Μυκονίων αποφασίζουν να απελάσουν από τονησί μια γυναίκα, τη Μαρία η Γαλαζιανή, με την κατηγορία ότι ζούσε "βίον ακόλαστον".
Ωστόσο, αναλύοντας από κοντά τον τρόπο που είναι διατυπωμένο το κατηγορητήριοεναντίον της Μαρίας, σε συνδυασμό και με τη χρονική στιγμή που συμβαίνει το περιστατικό,αποδεικνύεται ότι έχουμε να κάνουμε με πολύ πιο σύνθετες πραγματικότητες. Τηνεποχή που συμβαίνει το περιστατικό τα μυκονιάτικα καράβια μένουν αγκυροβολημέναστο λιμάνι εξαιτίας του ρωσοτουρκικού πολέμου που διήρκεσε από το 1806-1812.
Παράλληλα, οι Οθωμανοί έχουν αυξήσει τις φορολογικές τους απαιτήσεις, ενώ οι ίδιοιοι Μυκονιάτες έχουν ζητήσει από την Πύλη να σταλεί στο νησί νέος κυβερνήτης.
Στο πλαίσιο αυτό, οι πράξεις της Μαρίας φαίνεται ότι απειλούσαν τόσο την εξουσίατων προκρίτων όσο και τις γενικότερες αξίες της μυκονιάτικης κοινωνίας. ʼρα η Μαρίαδεν διώχνεται, αν διώχνεται τελικά, από το νησί ως πόρνη αλλά μάλλον συμβαίνεικάτι άλλο: οι προεστοί χρησιμοποιούν το γυναικείο αυτό πρόσωπο προκειμένου νακατασκευάσουν ένα αποδιοπομπαίο τράγο, στον οποίο μπορούν να αποδώσουν την αιτίαόλων των κακών, όπως κατά κανόνα συμβαίνει σε περιπτώσεις οικονομικών και μαζίκοινωνικών κρίσεων.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΙΤΤΑΣ
"Πανηγύρια του Αιγαίου Αρχιπελάγους -Πανηγύρια της Μυκόνου"
Παρ' όλες τις μεγάλες αλλαγές που έχουν συντελεσθεί στις τοπικές κοινωνίες τωννησιών του Αιγαίου τα τελευταία πενήντα χρόνια -αλλαγές που ανέτρεψαν ήθηκαι έθιμα αιώνων και που συνδέονταν κυρίως με την ουσία της παραδοσιακήςκοινότητας- τα πανηγύρια εξακολουθούν να αποτελούν ένα σημαντικό μέσο έκφρασηςκαι επικοινωνίας για τους κατοίκους του.
Συμμετέχοντας στα πανηγύρια οι άνθρωποι αντιστέκονται στην αποξένωση απότην παραδοσιακή τους κουλτούρα, που έχει ως επίκεντρο τη συνοχή της κοινότητας.Το θρησκευτικό και το κοσμικό μέρος του πανηγυριού, -το γεύμα, το τραγούδι, ημουσική, ο χορός, το γλέντι, τα δρώμενα- αποτελούν μία αδιάσπαστη ενότητα. Ταπανηγύρια σαν κοινωνικό γεγονός είχαν και έχουν (στις μέρες μας σε μικρότεροβαθμό) μιά τέτοια συμπύκνωση ζωής και πολιτισμού που σπάνια την συναντάς σεάλλες κοινωνικές εκδηλώσεις.
Από την Σαμοθράκη ως το Καστελόριζο και από την Φολέγανδρο ως την Σύμη,όπως και στη Μύκονο, στα πανηγύρια, οι ατελείωτες ώρες εθελοντικής εργασίας γιατην προετοιμασία του φαγητού και των διαφόρων τελετουργιών, η ομαδική δουλειάχωρίς υλική ανταμοιβή, το γενναιόδωρο δόσιμο χωρίς μετρήσεις και υστεροβουλίες,το κλίμα αλληλεγγύης και αδελφοσύνης, η αίσθηση της χαράς του και του γλεντιού,επιβεβαιώνουν και ισχυροποιούν το συναίσθημα του να ανήκεις στην κοινότητά σουκαι στον τόπο σου. Ανεξάρτητα απο τις ομοιότητες ή τις διαφορές των πανηγυριώναπο τόπο σε τόπο (θέματα που απασχολούν τις επιστήμες της Κοινωνιολογίας, τηςΑνθρωπολογίας, της Μουσικολογίας, της Λαογραφίας κ.λπ.) το νόημα και το μήνυμάτους έχουν να μας διδάξουν πολλά.
Στην υποκρισία των σύγχρονων κοινωνικών συναναστροφών και στη φυγή τωνvirtual ταξιδιών, τα πανηγύρια έρχονται να μας υπενθυμίσουν ότι υπάρχει και η ζωή.Η ζωή μαζί με τους άλλους.

ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΡΩΜΑΝΟΣ
"Χώρα Μυκόνου – Διαχρονική έρευνα του δημόσιου χώρου"
Η περιβαλλοντική υποβάθμιση του δημόσιου παραδοσιακού χώρου εξαιτίας τουτουρισμού είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τουριστικάανεπτυγμένες περιοχές. Η Χώρα της Μυκόνου λόγω του ιδιόμορφου παραδοσιακούπεριβάλλοντος και του μεγάλου αριθμού επισκεπτών αντιμετωπίζει μια σειρά απόδύσκολα πολεοδομικά – χωροταξικά και περιβαλλοντικά προβλήματα που απασχολούντις τοπικές και κεντρικές αρχές. Στην ανακοίνωση παρουσιάζονται τα διαχρονικάευρήματα της έρευνας "Τεκμηρίωση Αισθητικής Ρύπανσης και Μέτρα Αντιμετώπισηςτης στη Χώρα Μυκόνου" που αφορούσε τα έτη 1972, 1981 και 1996-97.
Αντικείμενο της έρευνας ήταν να τεκμηριώσει τη διαχρονική εξέλιξη μεταβλητών,όπως οπτικής και ηχητικής ρύπανσης, που σημειώνονται στη Χώρα της Μυκόνου ωςσυνέπεια της τουριστικής δραστηριότητας. Οι μεταβολές αφορούν γενικά τη μορφή καιτη χρήση του δημόσιου χώρου.
Η μέθοδος της έρευνας πεδίου για την καταγραφή των φαινομένων περιέλαβε:
φωτογραφική αποτύπωση μεταβολών στις όψεις των κτηρίων,
επισήμανση των αλλαγών στη χρήση των ισογείων των κτιρίων και στη χρήσητων κοινόχρηστων χώρων (υπαίθριοι χώροι εστίασης και στάθμευσης)
μετρήσεις θορύβων
μετρήσεις κινήσεων πεζών
υπολογισμούς χωρητικοτήτων και πυκνοτήτων.

ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΝΟΣ-ΠΑΛΜΕΡ
"Πέτρινοι φάροι. Ο Αρμενιστής Μυκόνου"
Η παρουσίαση αφορά σε μία έρευνα-οδοιπορικό στην ιστορία των πέτρινων φάρωντης Ελλάδος. Μία φωτογραφική αποτύπωση των πέτρινων φαρικών κτισμάτων, εδώκαι 20 χρόνια. Οι πέτρινοι φάροι του Ελλαδικού χώρου, πού κτίστηκαν από το 1822 ωςτο 1926, άλλοι διατηρούνται επανδρωμένοι με φαροφύλακες και άλλοι ερείπια πλέον,στέκουν για να υπενθυμίζουν τον αέναο αγώνα του ανθρώπου με τη θάλασσα καιπως στις Ελληνικές θάλασσες συναντάμε την παράδοση με την τεχνολογία σε όλες τιςφάσεις εξέλιξης των φάρων από τη γέννησή τους μέχρι σήμερα.
Οι φάροι συνθέτουν ένα ολόκληρο δίκτυο, που υπάγεται στο Πολεμικό Ναυτικό καιαποτελούν μνημεία μιας εποχής που ο άνθρωπος συμμετείχε στη λειτουργία τεράστιωνφωτιστικών μηχανημάτων ζώντας σε δυσπρόσιτα και απομονωμένα μέρη. Ο φάροςΑρμενιστής, στη Μύκονο, αποτελεί ένα εξαίρετο δείγμα της πρωτοβιομηχανικήςπεριόδου.
Ένας φάρος σημαντικός για την ναυσιπλοΐα από το 1890, όπου άναψε γιαπρώτη φορά, λόγω της θέσης του, λόγω της μεγάλης φωτοβολίας του, λόγω της ιστορίας του, λόγω της γοητείας του.
Σήμερα ο φάρος Αρμενιστής είναι το μοναδικό μνημείο Ναυτοσύνης στο νησίτης Μυκόνου, που σε συνδυασμό με την ύπαρξη του Ναυτικού Μουσείου Μυκόνου,αποτελεί μια θαυμάσια ευκαιρία, η Μύκονος να αποκτήσει ένα ακόμη πόλο έλξης στηνενδοχώρα της.

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΝΑΖΟΥ
"Η τουριστική Μύκονος και η αγροτική Ρήνεια σεαλληλοεμπλεκόμενες τροχιές:
Mια ανθρωπολογική προσέγγιση"
Η σχέση της Μυκόνου και της Ρήνειας (γειτονικού νησιού με αγροτικό χαρακτήρα,χωρίς οικισμό, με αρχαιολογικό ενδιαφέρον και δημόσια γη για γεωργοκτηνοτροφικέςκαλλιέργειες, διαμοιρασμένης σε 81 παρτίδες οι οποίες ενοικιάζονται σε ακτήμονες)έχει μακρά πορεία μέσα στο χρόνο. Πρόκειται για τον αλληλοεξαρτώμενο "βίο" δύοτόπων των οποίων η σημασία προσδιορίστηκε μέσα από πρακτικές και αντιλήψεις πουσχετίζονται με την "αγροτική" ταυτότητά και την "εντοπιότητα" των Μυκονιατών.
Στη Pήνεια έως και λίγο μετά τον πόλεμο, ζούσαν μόνιμα οικογένειες και η ζωήτους εκεί ήταν συνυφασμένη με τις αγροτικές εργασίες. Σήμερα η ταυτότητα της Ρήνειαςή "Μεγάλες Δήλες" ή "Δήλες" (όπως την ονομάζουν οι Μυκονιάτες) εμφανίζεταιδιαφοροποιημένη και εξαρτημένη από την τουριστική Μύκονο. Αυτό συμβαίνει διότισε αυτό το νησί επιχειρηματίες (και όχι μόνο) από τη Μύκονο εκμισθώνουν παρτίδεςγια γεωργοκτηνοτροφική χρήση έχοντας τη δυνατότητα να αυτοπροσδιορίζονται και ως"αγρότες", Αυτό ωστόσο που καθιστά ενδιαφέρουσα μια διερεύνηση της αγροτικής,μη τουριστικής Pήνειας και των "ακτημόνων" ενοικιαστών, είναι ότι παρουσιάζεταιστον αντίποδα του τρόπου που συγκροτείται πολιτισμικά η Μύκονος.
Για τη Pήνεια, ηλογική που επικρατεί αφορά την προστασία του αγροτικού της χαρακτήρα. Oι "Δήλες"αποτελούν τη βάση ανάπτυξης μιας αίσθησης του "ανήκειν" πάνω σε ιδεολογήματα, πουακόμη και σε επίπεδο ρητορικής είναι δύσκολο να αναπτυχθούν πειστικά για τη Mύκονοσήμερα. Στις αγροτικές "Δήλες" ανασύρεται ένα παρελθόν, κατοικημένο από μνήμεςμιας αγροτικής οικογενειακής ζωής που σηματοδότησε την παιδική ηλικία πολλών απόαυτούς οι οποιοι σήμερα είναι ξενοδόχοι και επιχειρηματίες στη Mύκονο.

ΓΕΩΡΓΙΑ ΤΑΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΣΑΜΨΩΝ
"Η θέση της νεολιθικής Φτελιάς Μυκόνου στο αιγαιακό τηςπλαίσιο με βάση τη μελέτη της λιθοτεχνίας του αψιδωτούκτηρίου του οικισμού"
Ανασκαφές, που διενεργήθηκαν στη Φτελιά Μυκόνου, έφεραν στο φως τμήμανεολιθικού οικισμού του οποίου η ίδρυση ανέρχεται στα τέλη της 6ης χιλιετίας π.Χ.,στη Νεότερη Νεολιθική. Πρόκειται για έναν από τους πρωιμότερους οικισμούς μεχαρακτηριστικά μόνιμης κατοίκησης στο Αιγαίο, του οποίου η έκταση, η αρχιτεκτονικήκαι η οργάνωση υποδηλώνουν πληθυσμό αυτάρκη που κατείχε ιδιαίτερη θέσηστα δρώμενα του πολιτισμικού και χρονολογικού πλαισίου του και του οποίου ηδραστηριότητα επεκτεινόταν έξω από τα στενά όρια του νησιού.
Η παρούσα ανακοίνωση συνοψίζει βασικά σημεία εργασίας που εστίασε στησυστηματική μελέτη της λιθοτεχνίας από αψιδωτό κτήριο του οικισμού. Η ίδια ηαρχιτεκτονική του κτηρίου τού προσδίδει ιδιαίτερη σημασία, αφού πρόκειται για τοπρωιμότερο γνωστό αψιδωτό κτήριο στον αιγαιακό χώρο, προάγγελο των κτηρίωναψιδωτής κάτοψης που δεσπόζουν σε μεταγενέστερες περιόδους. Επιπλέον, ταευρήματα που βρέθηκαν στο εσωτερικό του ή γύρω από αυτό, υποδεικνύουν μιαιδιαίτερη χρήση, πέραν της οικιακής.
Παρακάτω επιχειρείται να διαφανεί ο ρόλος που διαδραμάτισε ο οικισμός τηςΦτελιάς στο αιγαιακό του πλαίσιο με βάση τα πορίσματα από τη μελέτη της λιθοτεχνίαςτου αψιδωτού κτηρίου του. Συγκεκριμένα, η μελέτη της λιθοτεχνίας από το παραπάνωκτήριο παρέχει ενδείξεις τόσο για την οργάνωση της παραγωγής αλλά και για τον τρόποπρομήθειας των πρώτων υλών και την εμπορική δραστηριότητα που ανέπτυξαν οικάτοικοι του οικισμού. Επομένως, μας επιτρέπει να εικάσουμε την πιθανή σχέση τουσυγκεκριμένου οικισμού με άλλους σύγχρονούς του οικισμούς, να επαληθεύσουμεή να αναθεωρήσουμε στοιχεία του υλικού πολιτισμού της περιόδου αλλά και ναπαρακολουθήσουμε τη διαχρονική τους εξέλιξη.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΝΑΖΟΥ
"Ερευνώντας την υφαντική τέχνη της Μυκόνου:
H μεταπολεμική ζωή του μυκονιάτικου υφαντού"
Οι δεκαετίες του '50 και του '60 δημιούργησαν και καθιέρωσαν το νεότερο μυκονιάτικουφαντό, "το μεταπολεμικό", ή "νεομυκονιάτικο". Οι τάσεις και οι αναζητήσεις τωνανθρώπων εκείνης της εποχής, βοήθησαν στο να εξελιχθεί πολύ σύντομα σε υψηλήμόδα, να προβληθεί από μεγάλους παρισινούς οίκους, να χρησιμοποιηθεί για τηδιακόσμηση παλατιών, σπιτιών, ξενοδοχείων και κέντρων διασκέδασης, καθώς καιγια τη δημιουργία πινάκων και χειροτεχνημάτων.
Στη Μύκονο από την συνάντηση της νεανικής ανησυχίας και τόλμης των επισκεπτώνμε την τοπική παράδοση και ιδιοσυγκρασία δημιουργήθηκαν νέες, τολμηρές τάσεις,που επηρέασαν τη μόδα όλου του κόσμου. Η απρόσμενη αυτή αναβίωση του υφαντούμόνο στη Μύκονο θα μπορούσε να συμβεί, να καθιερωθεί, να διαδοθεί και να επιζήσειγια τόσα χρόνια. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι στο νησί τα υφαντά δεν είχανπάψει να χρησιμοποιούνται, ήταν οικεία και αγαπητά στους περισσότερους επειδήσυνδέονταν με νεανικές και παιδικές αναμνήσεις.
Κύριος λόγος όμως της επιτυχίας και διάδοσης του ήταν οι άνθρωποι. Από τη μιαμεριά οι Μυκονιάτες που το δημιούργησαν και δεν υιοθέτησαν ποτέ συντηρητικά,σοβαροφανή πρότυπα, δεν αγάπησαν ποτέ τα γκρίζα και τα μαύρα χρώματα. Από τηνάλλη οι άνθρωποι που το αγόρασαν, το φόρεσαν, το διέδωσαν και το καθιέρωσανήταν σημαντικά πρόσωπα της εποχής, που επηρέαζαν και διαμόρφωναν την κοινήγνώμη. Η Μύκονος, με όλο το πλήθος των ανθρώπων που συγκεντρωνόταν εκεί,ήταν κέντρο μόδας, τάσεων και αναζητήσεων, τις οποίες οι επισκέπτες μετέφερανσε κάθε γωνιά της γης.

ΛΥΔΙΑ ΠΑΠΑΡΡΗΓΑ-ΑΡΤΕΜΙΑΔΗ
"Δίκαιο και απονομή δικαιοσύνηςστη Μύκονο της μεταβυζαντινής περιόδου"
Στις νησιώτικες κοινότητες των Κυκλάδων, ο 17ος και 18ος αιώνας σηματοδοτούνται απότην ιδιαίτερη προβολή του τοπικού εθιμικού δικαίου. Το εθιμογενές δίκαιο των νησιώναυτών, διαμορφωμένο ήδη κατά την εποχή αυτή κάτω από τις όποιες επιδράσεις τωνπροηγηθέντων Φράγκων και Βενετών κατακτητών τους καθώς και από εκείνες τουβυζαντινού τους παρελθόντος, προσαρμόζεται πλέον στις ισχύουσες σε κάθε τοπικήκοινότητα u953 ιστορικές προϋποθέσεις, αυτονομούμενο πλήρως μεν από το οθωμανικό,μερικώς δε και από το εκκλησιαστικό δίκαιο.
Η Μύκονος κατά την χρονική αυτή περίοδο εμφανίζει κάποιες ιστορικές ιδιαιτερότητες:πληθυσμιακή αύξηση και ομοιογένεια, ανάπτυξη συστήματος τοπικής αυτοδιοίκησηςχωρίς την πατρωνία των Ελλήνων Διερμηνέων, ανάπτυξη ναυτιλιακών και εμπορικώνδραστηριοτήτων. Η έρευνα των δικαιικών θεσμών της περιόδου δείχνει ότι όλες οιανωτέρω ιδιαιτερότητες συνέκλιναν στη διεύρυνση της αυτοδιοικήσεως του νησιούμε άμεση συνέπεια την ενίσχυση της απονομής δικαστικής εξουσίας από κοινοτικάκριτήρια στους τομείς κυρίως του ιδιωτικού αλλά και του ποινικού διακαίου.
Ειδικότερα ηεπεξεργασία και η ερμηνεία των ποικίλων γραπτών νομικών κειμένων που παρήγαγε σεαφθονία η συγκεκριμένη νησιωτική κοινότητα κατά τον 17ο και 18ο αι. παρέχει στον ιστορικότου δικαίου αψευδή τεκμήρια, για τη λειτουργία των κοινοτικών οργάνων της νήσου ωςπραγματικών δικαστηρίων, για την άσκηση πρωτογενούς νομοθετικής λειτουργίας από τιςσυνελεύσεις του "κοινού των Μυκονίων".

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑΣ ΜΥΚΟΝΟΥ ΜΕ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ